KONIEC DRUGIEJ EDYCJI PROJEKTU

Projekt Sztuki oswajanie kładzie nacisk na wspólne uczenie się i międzypokoleniowy dialog. Jesteśmy przekonani, że wszyscy mamy prawo kształtować kulturę. Rezygnujemy z hermetycznego języka nauki i staramy się wypracować satysfakcjonujące oraz wzbogacające formy rozmawiania o sztuce. Chcemy wyeksponować wartość wspólnego uczestnictwa w wydarzeniach świata sztuki.

Dziękujemy wszystkim za wspólne uczestnictwo w wydarzeniach Sztuki oswajania w 2014 i 2015 roku.

Karolina Kolenda, Widok natury i porządkujące spojrzenie. Krajobraz we współczesnej sztuce i teorii, wykład

15 grudnia (wtorek) o godz. 16.00

Miejsce spotkania: Śródmiejski Ośrodek Kultury, ul. Mikołajska 2, I piętro, sala nr 2


W ostatnich dekadach XX wieku zauważyć można pojawienie się na gruncie teoretycznej refleksji nad przestrzenią nowego rodzaju spojrzenia na krajobraz – spojrzenia, które podkreśla specyfikę nowoczesnego „sposobu widzenia” natury. W pismach historyków sztuki, teoretyków wizualności i geografów kulturowych krajobraz odczytywany jest nie tylko jako obraz natury, lecz także jako specyficzny dla człowieka stosunek do jego otoczenia oraz podejmowane wobec niego działanie – konstruowanie obrazu natury jako „widoku”. W czasie wykładu poruszone zostaną XVIII-wieczne koncepcje „malowniczości”, angielskiego parku krajobrazowego oraz ich znaczenie dla obrazów natury tworzonych w sztuce artystów współczesnych, przede wszystkim zajmujących się tzw. „sztuką ziemi”. Prześledzone zostaną obrazy natury od lat 70. XX wieku po początek XXI wieku, a na wykładzie postawione zostaną następujące pytania: w jaki sposób krajobraz w sztuce odzwierciedla przemiany polityczne i społeczne? Czy w wyniku procesów postkolonializmu i globalizacji przestrzeń wiejska i jej obraz stają się bardziej wielokulturowe? Jakie są obrazy natury i przestrzeni wiejskiej we współczesnej sztuce polskiej?

Simon Roberts, National Property. The Picturesque Imperfect, 2013

Karolina Kolenda – w 2015 roku obroniła doktorat na Wydziale Filologicznym UJ (specjalność filologia angielska, literaturoznawstwo) oraz doktorat na Wydziale Historycznym UJ (specjalność historia sztuki), gdzie pod kierunkiem prof. Marii Hussakowskiej napisała dysertację na temat współczesnej sztuki brytyjskiej. Zajmuje się przekładem, krytyką sztuki oraz teorią i praktyką kuratorską. Pracuje na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Justyna Balisz, Jak głęboko spoglądać w oczy Aniołowi Historii? Artyści wobec przeszłości, wykład

26 listopada (czwartek) o godz. 16

Miejsce spotkania: Śródmiejski Ośrodek Kultury, ul. Mikołajska 2, I piętro, sala nr 2

Paul Klee, Angelus Novus, 1920

Wykład jest próbą syntetycznego przedstawienia ewolucji, jaka dokonała się po 1945 roku w sztuce podejmującej wysiłek stawiania czoła (głównie najnowszej) historii. Proces ten ukazany zostanie na tle przemian w postrzeganiu przeszłości w szeroko pojętych naukach humanistycznych, których apogeum stanowiły lata 90. XX w.

Punkt wyjścia do przedstawienia kluczowych zagadnień i problemów wyłaniających się z tego tematu stanowić będą egzemplaryczne dzieła artystów polskich. Ukazanie ich w szerszym kontekście prac zorientowanych na przeszłość pozwoli z kolei na wyodrębnienie pewnych ogólnych tendencji oraz na zdefiniowanie nie tylko pola artystycznych eksploracji, ale i wyłonienie równie istotnych obszarów przemilczeń.

Na koniec zastanowimy się nad tym, czy i jak dalece sztuka jest w mocy poszerzać horyzonty wiedzy na temat przeszłości. Zapytamy również o to, czy współczesna sztuka o historii może być dla nas nauczycielką życia i czy jej uczniami winni być również sami historycy.  

Justyna Balisz – historyczka i krytyczka sztuki, absolwentka historii sztuki UJ. W latach 2005 – 2010 studiowała historię sztuki oraz wiedzę o teatrze na Humboldt Universität i na Freie Universität w Berlinie. W 2015 roku na Wydziale Historycznym UJ obroniła doktorat traktujący o recepcji drugiej wojny światowej w sztuce niemieckiej, uwypuklając przy tym tezę o medialnym uwarunkowaniu pamięci kulturowej. Publikowała w „Przeglądzie Zachodnim”, „Roczniku Centrum Badań Historycznych PAN” oraz w tomie Display. Strategie Wystawiania (Universitas 2012). Jest autorką kilku przyczynków do katalogów wystaw oraz kilkudziesięciu tekstów krytycznych, które ukazały się m.in. w takich czasopismach jak: „arteon”, „Obieg”, „Szum”, „Fragile”. Zajmuje się głównie sztuką niemiecką oraz badaniem możliwości aplikacji kulturoznawczych teorii pamięci zbiorowej na polu sztuk wizualnych. Współpracowała z Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie podczas redagowania Leksykonu Kultury Pamięci. Obecnie pracuje w Polsko-Niemieckim Towarzystwie Akademickim w Krakowie.

Rafał Solewski, Współczesna kondycja klasyczności w sztukach wizualnych, wykład

9 grudnia (środa) o godz. 16.00

Miejsce spotkania: Śródmiejski Ośrodek Kultury, ul. Mikołajska 2, I piętro, sala nr 2

Wykład wprowadzi w pojęcie klasyczności (klasyki, klasycyzmu, neoklasycyzmu, Nowego Klasycyzmu) i zawierać będzie opisy i analizy wybranych współczesnych przykładów malarstwa, fotografii i instalacji wideo (David Ligare, Bernhard Prinz, Bill Viola, Peter Holl, Adrian Gottlieb, Marcin Liber), podkreślając obecność w nich klasycznych inspiracji i zasad. Jednocześnie wpisze interpretacje w kontekst teorii zwrotu ikonicznego oraz koncepcję „końca sztuki”. Analizy i interpretacje prowadzą do refleksji o obecności w sztuce najnowszej nie tylko klasycznych zasad, ale również doniosłych idei postrzeganych jako klasyczne, odkrywanych także przez transdyscyplinarne metody badawcze. Ostatecznie pojawi się pytanie o trwanie w czasach współczesnych estetycznych i metafizycznych wyznaczników sztuki (przywoływane zostaną poglądy Platona, Kanta i Schelera) oraz o jej tożsamość.

Bernhard Prinz, Ideal, 1989

Dr hab. Rafał Solewski – prof. UP, studiował teatrologię i historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracował w Cricotece i Międzynarodowym Centrum Kultury. Habilitowany na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego w 2010 roku. Profesor na Wydziale Sztuki i Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Autor książek: Franciszek Mączyński (1874-1947) krakowski architekt (2005) oraz Synteza i wypowiedź. Poezja i filozofia w sztukach wizualnych na przełomie XX i XXI wieku (2007), a także artykułów publikowanych m.in. w „Kwartalniku Filozoficznym”, „Art Inquiry”, „Estetyce i Krytyce”, „Roczniku Krakowskim”, „Centropie”, „Dekadzie Literackiej” i zbiorach materiałów z konferencji.

David Ligare, Kobieta na greckim krześle (Penelopa), 1980

Jerzy Vetulani, Rola sztuki w rozwoju człowieka, wykład

10 grudnia (czwartek) o godz. 17.00

Miejsce spotkania: Śródmiejski Ośrodek Kultury, ul. Mikołajska 2, II piętro, sala nr 17

Na wykład wstęp wolny dla seniorów. 
Obowiązują wejściówki do odebrania od 11 stycznia w godz.: 9-17 w biurze Śródmiejskiego Ośrodka Kultury. Możliwe rezerwacje telefonicznie (12 422 19 55, wew. 19) lub e-mailowo (stowarzyszenie@fragile.net.pl).

Człowiek jest jedynym znanym gatunkiem, który tworzy oraz jest zdolny do odbioru sztuki i przeżyć estetycznych. Ta wyróżniająca nas osobliwość jest pretekstem refleksji i wykładu wybitnego uczonego, neurobiologa i popularyzatora nauki. Wykład będzie refleksją nad fenomenem sztuki, jej rolą w życiu człowieka i pożytkach płynących z aktywnego udziału w kulturze.

Jerzy Vetulani (ur. 1936) – neurobiolog, profesor Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, jeden ze współzałożycieli Piwnicy pod Baranami. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Sebastian Stankiewicz, Claude Monet i neuroestetyka, wykład

1 grudnia (wtorek) o godz. 16

Miejsce spotkania: Śródmiejski Ośrodek Kultury, ul. Mikołajska 2, I piętro, sala nr 2

W opinii historyków i krytyków sztuki, malarstwo Claude'a Moneta oraz innych impresjonistów uchodzi za dzieło artystów, którzy „łowili ulotne chwile za pomocą oka”, podczas gdy malarstwo na przykład Paula Cezanne'a określane jest mianem sztuki „intelektualnej”. Czy rzeczywiście tak jest, że sztuka Moneta jest dziełem „wzrokowca” a sztuka Cezanne'a dziełem „intelektualisty”? Współczesne badania neuroestetyczne wnoszą w tym zakresie bardzo cenną wiedzę, która zmienia utrwalone historycznie interpretacje.

Claude Monet, Impresja wschód słońca, 1872

Dr Sebastian Stankiewicz – historyk sztuki i filozof, autor książki „Estetyka pragmatyczna – projekt otwarty”; prowadzi badania nad problematyką doświadczenia estetycznego i percepcji.

Zwiedzanie wystawy MILION LINII

Po wystawie oprowadzi: kuratorka Aneta Rostkowska oraz architekt wystawy Mateusz Okoński

16 grudnia 2015 (środa), godz. 16.00

Miejsce spotkania: Galeria Bunkier Sztuki, pl. Szczepański 3a, Kraków 

Pani Miller – bohaterka opowiadania „Szczegóły” angielskiego pisarza Chiny Miéville’a – cierpi na dość osobliwą przypadłość. Dręczą ją natrętne wizje. W liniach, pęknięciach i zagięciach otoczenia nieustannie dostrzega dziwne i przerażające istoty, które usiłują przejąć kontrolę nad naszym światem. Uwięziona w świecie szczegółów, „milionów malutkich upiornych krawędzi, milionów linii”, które uporczywie interpretuje w jeden i ten sam sposób, pani Miller nie opuszcza swego mieszkania. Świat poza nim jest dla niej nie do zniesienia, stając się wielkim portalem, poprzez który inna rzeczywistość przenika do jej własnej. Ze strachu przed kiełkującymi wizjami bohaterka pragnie zapobiec powstawaniu kolejnych szczelin, malując wszystkie ściany swego mieszkania na biało. Mimo dziesiątek wizji, jakich doświadcza, jej historia może być odczytywana jako ostrzegawcza opowieść o ograniczeniach wyobraźni kontrolowanej przez zewnętrzne siły.

To, co wyobrażone – jako to, co aktywnie wkracza w naszą rzeczywistość i ją modyfikuje – jest również przedmiotem dociekań litewskiego filozofa Kristupasa Saboliusa. Wskazuje on na dwojaką naturę wyobraźni: z jednej strony powiększa ona obszar ludzkiej wolności, pozwalając nam dostrzec nowe możliwości i sposoby ich realizacji, z drugiej jednak może stać się przedmiotem kontroli. Ten ostatni aspekt zazwyczaj doskonale widoczny jest w działalności tzw. „fabryk snów” – przemysłów reklamy, rozrywki, a nawet kultury jako takiej, które „synchronizują tożsamości nie poprzez to, jacy jesteśmy, ale poprzez to, o czym marzymy”. W swych tekstach Sabolius analizuje takie formy wyobraźni, które ujawniają jej krytyczny potencjał względem tych mechanizmów.

Te dwie formy narracji na temat wyobraźni – literacka (Miéville) i filozoficzna (Sabolius) – spotykają się w przestrzeni wystawy „Milion Linii” prezentowanej w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie. Zorganizowana we współpracy z Centrum Sztuki Współczesnej w Wilnie prezentacja jest częścią XII Triennale Bałtyckiego odbywającego się na przestrzeni kilku lat w czterech krajach (Litwa, Łotwa, Estonia, Polska). Jego myślą przewodnią jest wypowiedź artysty Davida Bernsteina: „to, co jest dziełem sztuki dziś, może być czymś zupełnie innym jutro”. W krakowskiej wystawie wyprawa w kierunku czegoś „zupełnie innego”, fantastycznego pola jeszcze nierozpoznanych i nienazwanych możliwości, jest eksplorowana za pomocą pojedynczego narzędzia – wyobraźni.

Źródło: http://bunkier.art.pl/?wystawy=milion-linii

Źródło: strona internetowa Galerii Bunkier Sztuki

Aneta Rostkowska  – kuratorka, autorka tekstów o sztuce i teorii sztuki; studiowała historię sztuki, ekonomię i filozofię w Poznaniu, Krakowie, Heidelbergu i Frankfurcie nad Menem; współtwórczyni inicjatyw poświęconych przestrzeni Krakowa (Po kapitalizmie, Sól, Projekt Miejski); oprócz teorii i praktyki sztuki publicznej zajmuje się metodologią historii sztuki, upamiętnianiem w sztukach wizualnych oraz historią i teorią artystycznego aktywizmu; pisze doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim, wykłada na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz pracuje w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki; od 08/2013 do 06/2014 uczestniczka kursu kuratorskiego w De Appel Arts Centre w Amsterdamie; wielbicielka Hegla, filmów braci Coen, gonzo, new weird, cyberpunku i ogrodnictwa balkonowego.

Mateusz Okoński  – absolwent Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, wykładowca na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Kurator i animator kultury, projektant wystaw, autor i reżyser spektakli wizualnych. Założył i jako kierownik artystyczny prowadził galerię Małopolskiego Instytutu Kultury – Zbiornik Kultury. Jego prace były pokazywane m.in. podczas kilku edycji Festiwalu ArtBoom w Krakowie i w ramach wystawy Czeski Papież w Meet Factory w Pradze. Działa także jako członek Grupy Strupek.

Więcej informacji o wystawie pod adresem: http://bunkier.art.pl/?wystawy=milion-linii