Anna Lebensztejn, Od cesarza Hadriana po Charlesa Saatchiego. Kilka przypadków z dziejów kolekcjonowania sztuki

9 września 2014 (wtorek) o godz. 16.00



Graecia victa victorem vicit (Pokonana Grecja pokonała swojego zwycięzcę) – ta słynna parafraza słów Horacego mogłaby również odnosić się do początków europejskiego kolekcjonerstwa sztuki. Wraz z podbojem Grecji przez Rzymian w II wieku p.n.e. rozpoczęła się pierwsza wielka faza tworzenia – na razie jeszcze prywatnych – kolekcji greckiej sztuki, zarówno w postaci oryginałów dzieł, jak i ich kopii. Gromadzenie zbiorów sztuki stało się wręcz obowiązkiem rzymskich erudytów i możnych, wyznacznikiem ich pozycji społecznej i intelektualnej. Przez kolejne wieki kolekcjonowanie dzieł spełniało różne funkcje: mogło m.in. podkreślać potęgę kulturalną i ekonomiczną rodu, budować oficjalny wizerunek państwa, służyć zachowaniu dziedzictwa dla potomności bądź po prostu stanowić dobrą inwestycję kapitału.


Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku


W czasie wykładu przyjrzymy się wybranym kolekcjom gromadzonym na przestrzeni dziejów i zaobserwujemy najważniejsze tendencje związane z ich kształtowaniem. Od dzieł zgromadzonych przez cesarza Hadriana w jego willi w Tivoli pod Rzymem, przez kolekcje starożytności tworzone przez włoskich humanistów i zbiory sztuki Medyceuszów we Florencji, po pierwsze królewskie Kunstkamery w XVI i XVII wieku i oficjalne państwowe zbiory budowane w XVIII wieku dotrzemy do początków nowoczesnego kolekcjonerstwa sztuki i narodzin instytucji muzealnych. Zwrócimy uwagę na specyfikę XIX-wiecznych prywatnych kolekcji, by potem przyjrzeć się pierwszym wielkim kolekcjom sztuki współczesnej, gromadzonym m.in. przez marchanda Paula Guillaume’a, Gertrudę Stein czy Peggy Guggenheim i następnie przejść do bliższych nam w czasie berlińskich kolekcji Berggruen i Scharf-Gerstenberg oraz postaci kontrowersyjnego kolekcjonera Charlesa Saatchiego. Na koniec spotkania porozmawiamy również na temat krakowskich kolekcji sztuki, zwłaszcza zbiorów sztuki współczesnej i ich specyfiki – kolekcji Andrzeja Starmacha, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie i Galerii Bunkier Sztuki.