9 września 2014 (wtorek)
o godz. 16.00
Graecia victa victorem vicit (Pokonana
Grecja pokonała swojego zwycięzcę) – ta słynna parafraza słów Horacego mogłaby
również odnosić się do początków europejskiego kolekcjonerstwa sztuki. Wraz
z podbojem Grecji przez Rzymian w II wieku p.n.e. rozpoczęła się
pierwsza wielka faza tworzenia – na razie jeszcze prywatnych – kolekcji
greckiej sztuki, zarówno w postaci oryginałów dzieł, jak i ich kopii.
Gromadzenie zbiorów sztuki stało się wręcz obowiązkiem rzymskich erudytów
i możnych, wyznacznikiem ich pozycji społecznej i intelektualnej.
Przez kolejne wieki kolekcjonowanie dzieł spełniało różne funkcje: mogło m.in.
podkreślać potęgę kulturalną i ekonomiczną rodu, budować oficjalny
wizerunek państwa, służyć zachowaniu dziedzictwa dla potomności bądź po prostu stanowić
dobrą inwestycję kapitału.
Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku |
W czasie
wykładu przyjrzymy się wybranym kolekcjom gromadzonym na przestrzeni dziejów
i zaobserwujemy najważniejsze tendencje związane z ich
kształtowaniem. Od dzieł zgromadzonych przez cesarza Hadriana w jego willi
w Tivoli pod Rzymem, przez kolekcje starożytności tworzone przez włoskich
humanistów i zbiory sztuki Medyceuszów we Florencji, po pierwsze
królewskie Kunstkamery w XVI i XVII wieku i oficjalne państwowe
zbiory budowane w XVIII wieku dotrzemy do początków nowoczesnego
kolekcjonerstwa sztuki i narodzin instytucji muzealnych. Zwrócimy uwagę na
specyfikę XIX-wiecznych prywatnych kolekcji, by potem przyjrzeć się pierwszym
wielkim kolekcjom sztuki współczesnej, gromadzonym m.in. przez marchanda Paula
Guillaume’a, Gertrudę Stein czy Peggy Guggenheim i następnie przejść do
bliższych nam w czasie berlińskich kolekcji Berggruen i Scharf-Gerstenberg
oraz postaci kontrowersyjnego kolekcjonera Charlesa Saatchiego. Na koniec
spotkania porozmawiamy również na temat krakowskich kolekcji sztuki, zwłaszcza
zbiorów sztuki współczesnej i ich specyfiki – kolekcji Andrzeja Starmacha,
Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie i Galerii Bunkier Sztuki.